Lịch sử đầy bí ẩn về những biểu tượng máy tính thường gặp

Ngày nay, máy vi tính đã trở nên hết sức thông dụng với con người như một phương tiện thông tin liên lạc, làm việc, học hành và giải trí không thể thiếu. Đặc biệt, những biểu tượng trên bàn phím hay màn hình máy tính chúng ta gặp hằng ngày mặc dù đã quá quen thuộc đến mức “chai mặt” nhưng chẳng mấy ai biết được chúng xuất phát từ đâu.

Và không phải tự nhiên mà những biểu tượng này lại được ra đời và trở nên phổ biến đến vậy đâu nha. Nếu biết được nguồn gốc của chúng, có lẽ bạn sẽ rất bất ngờ đấy. Ngay bây giờ, hãy cùng Lalung.vn khám phá lịch sử bí ẩn và truyền cảm hứng của một số biểu tượng máy tính tưởng bình thường như cân đường hộp sữa!

1) Biểu tượng Power

@World of Mystic Symbols

Là một trong những biểu tượng cực kỳ quen thuộc ngày nay trên tất cả các thiết bị điện tử, nhưng có mấy ai biết nguồn gốc bí ẩn của nút Power không?

Biểu tượng này đã có từ thời Thế chiến Thứ hai khi các kỹ sư dùng hệ nhị phân để biểu thị trạng thái của các nút năng lượng riêng biệt với biểu tượng là những cái then và những công tắc xoay vòng. Khi đó, cái then tượng trưng cho số 1 tức là “bật” còn vòng tròn tượng trưng cho số 0 tức là “tắt”. Đến năm 1973, Ủy ban Kỹ thuật Điện Quốc tế IEC (International Electrotechnical Commission) đã đưa ra một biểu tượng kết hợp giữa hai biểu tượng trên với hình ảnh một vòng tròn khuyết bị cắt bởi một nét gạch phía bên trên cùng ý nghĩa là  “trạng thái năng lượng nghỉ”.

Tuy nhiên sau đó Viện Kỹ sư Điện và Điện tử IEEE (The Institute of Electrical and Electronics Engineers) thấy rằng định nghĩa như vậy quá mơ hồ và thay đổi thành một định nghĩa đơn giản hơn là biểu tượng “năng lượng”. Ngày nay, chúng ta đều biết nút Power tượng trưng cho nguồn điện dùng để khởi động máy tính và các thiết bị điện tử khác.

2) Biểu tượng Command

@Tested

Những người sử dụng bàn phím máy tính của hãng Apple ắt hẳn không còn xa lạ gì với biểu tượng lệnh Command.

Đây là một biểu tượng hình thành trong thời kỳ phát triển ban đầu của hệ điều hành Mac. Trong khi thực hiện việc dịch các lệnh trình đơn trực tiếp cho bàn phím, Andy Hertzfeld là một trong các thành viên của nhóm phát triển đã bàn bạc với các thành viên còn lại và quyết định thêm vào bàn phím một phím chức năng đặc biệt với ý tưởng đơn giản là: khi ta nhấn phím này kết hợp với các phím khác nó sẽ thực hiện các lệnh tương ứng. Thế nhưng họ lại không muốn lấy biểu tượng trái táo cắn dở vốn đã quá nhiều trên màn hình.

Chính vì lẽ đó, một họa sĩ có tên là Susan Kare đã tra cứu rất nhiều từ điển biểu tượng trên thế giới và bà đã quyết định chọn một biểu tượng hoa cách điệu có nguồn gốc từ Thụy Điển và được mọi người tán thành. Biểu tượng này dùng để chỉ một địa điểm thu hút, đáng chú ý ở một khu cắm trại hay còn được gọi là vòng lặp Gorgon hay vòng lặp vô hạn. 

3) Biểu tượng Bluetooth

@BuzzFeed

Đây là một biểu tượng khá đặc biệt vì có nguồn gốc khá bí ẩn, xuất phát từ một vị vua Đan mạch có tên là Harald Blåtand vào thế kỷ thứ 10. Đây là một vị vua rất thích ăn những quả việt quất (blueberry) và mọi người cho rằng ít nhất ông có một chiếc răng bị nhuộm xanh thế nên ông mới có biệt danh là “Bluetooth” (răng xanh).

Biểu tượng của Blutooth cũng chính là một sự kết hợp của hai chữ Rune (một loại cổ ngữ của các dân tộc Bắc Âu từ 100 năm trước công nguyên đến 1.600 năm sau công nguyên) tượng trưng cho tên họ viết tắt của vua Harald. Nó cũng gần giống như chiếc răng màu xanh lam. Đặc biệt, vị vua này đã đóng vai trò quan trọng trong việc hòa giải và đoàn kết những bè phái xung đột ở các vùng lân cận mà hiện nay là Na Uy, Thụy Điển, Đan Mạch. Chính vì thế, ngày nay công nghệ Blutooth có ý nghĩa là công nghệ cho phép các kết nối dữ liệu không dây giữa các thiết bị kỹ thuật số khác nhau như máy tính xách tay, điện thoại di động….

4) Biểu tượng USB

@TurboSquid

USB là chữ viết tắt của Univeral Serial Bus tức là một chuẩn kết nối các thiết bị điện tử mà chủ yếu là giữa máy tính với các thiết bị điện tử khác như chuột, bàn phím, máy in, máy quét…. Biểu tượng của USB được vẽ trông rất giống cái đinh ba Dreizack đầy quyền năng của Hải thần Neptune trong thần thoại La Mã.

Tuy nhiên, thay cho các tam giác nhọn ở mũi của ngọn giáo ba ngạnh, những người sáng lập ra chuẩn USB đã quyết định thay đổi hình dạng của chúng thành một tam giác, hình vuông và hình tròn. Điều này nhằm biểu thị rằng tất cả các thiết bị ngoại vi khác nhau đều có thể tương thích với chuẩn kết nối này.

5) Biểu tượng Play

@The Boxing Shop

Những tín đồ của âm nhạc thì chắc chắn không thể không biết biểu tượng này. Biểu tượng Play không có nguồn gốc từ máy tính mà xuất phát từ các bàn phím nhạc cụ, các loại máy nghe nhạc (thực và ảo) cũng như các thiết bị khác có khả năng phát ra âm thanh hoặc video.

Nó có nguồn gốc không rõ ràng và được cho là đã xuất hiện từ những năm 1960 trong những ký hiệu chơi băng từ trên những loại máy quay băng cối (reel-to-reel tape deck). Biểu tượng tam giác với mũi nhọn luôn hướng sang phải tượng trưng cho chiều quay của băng từ. Ngoài ra khi hai biểu tượng tam giác liền kề nhau có nghĩa là tua lại hoặc chuyển tiếp nhanh, hướng của các mũi nhọn tam giác cho biết hướng băng sẽ di chuyển.

6) Biểu tượng Pause

@iStock

Tương tự như biểu tượng Play, biểu tượng Pause gồm hai thanh đứng song song cũng có nhiều nguồn gốc. Nhiều ghi chép cho rằng lịch sử của nó xuất phát từ ký hiệu kết nối hở trên sơ đồ mạch điện. Một số người cho rằng, nó chỉ đơn giản là một biểu tượng đơn giản hóa của biểu tượng Stop (có hình vuông) tức là ngừng lại.

Tuy nhiên, biểu tượng này cũng có một nguồn gốc cổ xưa biểu thị sự ngắt giọng, im bặt tiếng (caesurae) trong các ký hiệu thơ ca và âm nhạc. Biểu tượng hai gạch đứng song song (||) đã xuất hiện và có vai trò quan trọng trong các câu thơ cổ của người Hy Lạp và La Mã cổ đại. Đặc biệt, trong các loại hình thơ anh hùng ca hay lục ngôn thi Đác-tin (dactylic hexameter) tức là thể thơ gồm một âm tiết dài và một âm tiết ngắn, biểu tượng này dùng để đánh dấu các quãng nghỉ, lên xuống giọng trong mỗi dòng thơ. Về sau, trong nhạc lý, thay vì dùng các dấu câu để ngừng nghỉ, lên xuống giọng như ở văn xuôi thì ký hiệu âm nhạc hiện đại phương Tây lại dùng dấu lặng (//).Và đến nay nó có ý nghĩa là tạm ngừng trên các thiết bị điện tử có thể phát âm thanh và hình ảnh.

7) Biểu tượng Sleep

@nscoding.co.uk

Chỉ cần nghe cái tên thì có lẽ không quá bí ẩn với các bạn phải không nào? Biểu tượng hình mặt trăng lưỡi liềm là một hình ảnh ẩn dụ có nghĩa là trạng thái chờ, thế nhưng nó thường bị nhầm lẫn với biểu tượng tạm nghỉ Standby. Do vậy, sau đó nó được Viện Kỹ sư Điện và Điện tử IEEE đổi tên biểu tượng thành “sleep” có nghĩa là chế độ máy tính không tắt cũng không mở.

Ngày nay, mặt trăng lưỡi liềm là biểu tượng của trạng thái “ngủ” trên hầu hết các thiết bị điện tử ở Mỹ và Châu Âu. Ở một số nước như Nhật Bản, biểu tượng Sleep lại được ký hiệu là phím Zzzz.

8) Biểu tượng @

@Wired

Được coi là tượng trưng cho thời đại kỹ thuật số, @ (đọc là at) cũng là biểu tượng máy tính duy nhất có mặt trong bộ sưu tập thiết kế và kiến trúc của Viện Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại MoMa (The Museum of Modern Art). Có khá nhiều giả thiết về nguồn gốc ra đời của biểu tượng @. Biểu tượng này đã có từ lâu đời, xuất phát từ cổ ngữ Rune với nhiều ý nghĩa khác nhau ở mỗi quốc gia như: ốc sên (ở Pháp và Italy), chuột nhỏ (ở Trung Quốc), đuôi khỉ (ở Đức). Vào thế kỷ thứ VI, các nhà sư cũng dùng biểu tượng này để thay thế cho một số từ như “tại” (at) hay “hướng tới” (toward) trong tiếng Latin để tránh nhầm lẫn với một số từ khác. Vào những năm 1885, nó cũng là một ký hiệu tốc ký trong ngành kế toán có nghĩa là “với tỷ lệ”.

Tuy nhiên mãi đến năm 1971, @ mới trở thành biểu tượng “thống trị” trong thế giới số, khi một lập trình viên của Hãng Bolt, Beranek & Newman là Raymond Tomlinson (ảnh) quyết định chèn biểu tượng này vào giữa để tách tên của người sử dụng với các địa chỉ máy chủ để có thể chuyển giao các tập tin giữa hai người sử dụng hai máy tính khác nhau. Đây được xem là một lựa chọn “sáng suốt” làm tiền đề cho các chương trình email đầu tiên trong lịch sử công nghệ thông tin.

9) Biểu tượng Firewire

@Helpmij.nl

Lịch sử của biểu tượng này ra đời vào năm 1995 bởi một nhóm lập trình viên của hãng Apple. Nhóm này chịu trách nhiệm phát triển chính cho một công nghệ mới có tên là FireWire. Đây là một công nghệ hứa hẹn có thể kết nối các thiết bị âm thanh, video kỹ thuật số với tốc độ cao. Chính vì thế họ đã thiết kế một biểu tượng có thể phản ánh một cách chính xác dự án họ đang thực hiện.

Và cuối cùng họ chọn một biểu tượng có ba nhánh, đại diện cho video, âm thanh và dữ liệu. Ban đầu biểu tượng này có màu đỏ nhưng sau lại được đổi thành màu vàng mà không rõ lý do.

10) Biểu tượng SBBOD

@TwiCopy

Trên các máy tính của hãng Apple, biểu tượng SBBOD trông rất đẹp nhưng lại được gọi bằng những cái tên đậm mùi “chết chóc” như: bóng chuyền bãi biển tử thần (SBBOD- Spinning Beach Ball Of Death), bánh xe thôi miên tử thần, pizza quay hay cối xay gió của tử thần… Đây là biểu tượng thay thế cho biểu tượng chiếc đồng hồ đeo tay “chờ đợi” trong phiên bản của hệ điều hành Mac OS trước đây, thường xuất hiện khi một ứng dụng trên máy tính không hồi đáp lại các yêu cầu của hệ thống.  Tin ad đi, chẳng ai muốn nhìn thấy biểu tượng này trên màn hình đâu!

Chính vì lẽ đó nên dù hãng Apple chính thức gọi nó là “con trỏ quay chờ đợi” nhưng hầu hết những người dùng Mac luôn nguyền rủa nó bằng những cái tên độc địa như vậy. Tuy nhiên, dù “đáng ghét” cỡ nào song theo nhiều người, một vòng xoay thôi miên đầy màu sắc nhìn vẫn đỡ sốt ruột hơn là nhìn chiếc đồng hồ cứ ám ảnh trước mặt khi hệ thống đang treo mà nó vẫn không ngừng nhắc nhở rằng thời gian vẫn trôi!

11) Biểu tượng Ethernet

@logon - blogger

Mạng máy tính cục bộ Ethernet đã được phát minh vào năm 1973 bởi hai kỹ sư Robert Metcalfe và David Boggs của công ty Xerox PARC và biểu tượng của mạng Ethernet đã được thiết kế bởi kỹ sư David Hill của hãng máy tính IBM. Theo Hill, biểu tượng của Ethernet là tập hợp các ký hiệu miêu tả các máy tính kết nối và giao tiếp với nhau trong một mạng cục bộ (LAN- Local area network) tại cùng một thời điểm. Các khối vuông không thể hiện về cấp bậc mà đại diện cho các máy tính hay các thiết bị đầu cuối đang hoạt động trong mạng này. Ngày nay, mạng Ethernet cùng biểu tượng của nó đã trở nên quá quen thuộc và thịnh hành.

Ngoài các biểu tượng máy tính thường gặp, bạn cũng sẽ rất bất ngờ về nguồn gốc của các dấu câu, ký hiệu tiền tệ, toán học mà bạn thường bắt gặp vô vàn trong cuộc sống trong video clip dưới đây:

Quả thật tất cả mọi thứ xung quanh ta dù là một biểu tượng đơn giản nhất cũng đều có ý nghĩa nhất định phải không nào? Tất cả đều là kết quả của lịch sử, văn hóa, ngôn ngữ và tư duy của con người. Nếu thấy bài viết này của Lalung.vn thú vị, bạn đừng quên chia sẻ với đông đảo bạn bè, biết đâu chính bạn sẽ là người sáng tạo ra một biểu tượng độc đáo nào đó cực kỳ có ý nghĩa và sẽ nổi tiếng khắp toàn cầu trong tương lai thì sao?