Những lý thuyết hấp dẫn giải thích ký ức ảo giác

Khi đang vui vẻ hoặc cũng có thể là buồn bã, bất chợt ta cảm thấy hoàn cảnh này rất quen thuộc. Ngay cả khi ta đặt chân đến một nơi nào đó lần đầu tiên nhưng đột nhiên lại lướt qua một cảm giác quen thuộc như “đã từng đến đây rồi, đã từng chứng kiến cảnh này rồi”. Cảm giác ban đầu rất mạnh mẽ và sẽ phai dần rồi biến mất chỉ trong vòng vài giây ngắn ngủi. Đó là hiện tượng Déjà vu hay còn gọi là “ký ức ảo giác”, một trong những hiện tượng vẫn chưa có lời giải thích triệt để lý giải hàng trăm năm nay.

10) Sự lẫn lộn giữa ảo giác và ký ức

Một nghiên cứu khoa học nổi tiếng có tên “Grant et al” đã chứng minh rằng bộ não của chúng ta có chức năng phục hồi những hồi ức và cả ảo ảnh cũng như các ngữ cảnh gọi là kỷ niệm. Nghĩa là chúng ta có thể nhớ lại các thông tin của quá khứ tốt hơn nếu được đặt trong cùng một hoàn cảnh quá khứ.

Nó đưa ra lập luận những lý thuyết hấp dẫn giải thích ký ức ảo giác để lý giải tại sao chúng ta thường hay có những cảm giác như đã từng quen thuộc hoặc từng trông thấy sự kiện vừa mới diễn ra rất quen thuộc. Khi ta bắt đầu nhớ một điều gì đó, những đoạn quá khứ sẽ làm hệ thần kinh chúng ta hoạt động nhiều hơn, và bộ não bắt đầu làm công việc nhớ lại những gì mà chúng ta đang liên tục nghĩ tới.

9) Xử lý thông tin kép

Tương tự như các giả thuyết khác, lập luận này cũng đánh giá về cách thức hoạt động của bộ não. Nó cho rằng trong quá trình xử lý thông tin, não bộ của chúng ta đã có sự đánh giá không chính xác hoặc là thông tin được xử lý một cách “cấp cao hơn”.

Khi bắt đầu trải qua một khung cảnh nào đó, não bộ của chúng ta bắt đầu xử lý như đó là một đoạn ký ức ngắn hạn. Khi ghi nhận lưu trữ, não bộ của chúng ta lại tiếp tục quá trình xử lý và sửa đổi để chuyển vào bộ nhớ dài hạn. Đó sẽ là nơi trực tiếp ghi nhận đoạn ký ức cuối cùng được lưu trữ và những đoạn quá khứ bộc phát của chúng ta cũng xuất phát từ đây.

8) Vũ trụ tồn tại song song

Giả thuyết này cho rằng, chúng ta đang sống trong hàng triệu các vũ trụ song song và cũng vì thế có hàng triệu Trái Đất như chúng ta.

Những người theo chủ nghĩa vũ trụ song song cho rằng có thể chúng ta đang sống ở một thời điểm chéo với một vũ trụ khác. Điều này có nghĩa rằng, những gì diễn ra đều đã từng nằm trong quá khứ của một vũ trụ nào đó ngoài không gian.

Suy luận này cũng có tính khả thi và nghe thì có vẻ hấp dẫn, tuy nhiên vì không có nhiều bằng chứng khoa học nên vẫn khó được lòng các nhà khoa học.

7) Tự nhận thấy sự quen thuộc

Khi chúng ta nhận thấy một sự quen thuộc từ môi trường, bộ nhớ sẽ lọc từ 2 nguồn lưu trữ của não bộ là sự quen thuộc và hồi tưởng.

Khi não bộ lấy thông tin từ sự quen thuộc của ảo ảnh tức là chúng đã nằm trong một đoạn kỷ niệm và bạn đã trải qua sự việc trong quá khứ. Với việc hồi tưởng lại khác, nó lại là một đoạn ký ức mơ hồ không chắc chắn và mờ nhạt, không hề có đầy đủ thông tin nhưng lại được xuất ra thành hồi ức.

6) Giả thuyết không gian 3 chiều

Theo giả thuyết, ký ức của chúng ta sẽ được hình thành dựa trên mạng lưới cấu trúc không gian 3 chiều của tri giác.

Lý thuyết này được đặt ra bởi Hermon Sno – một bác sĩ tâm thần người Hà Lan. Khi ta nhận ra sự quen thuộc đối với một cái nhìn, một mùi, hoặc một âm thanh thì chúng tương tự như một số mảnh vỡ của một vật thể, bộ nhớ của chúng ta sẽ bắt đầu sắp xếp và tái tạo toàn bộ khung cảnh. Cảm giác như bạn đang nhớ lại những giây phút hiện tại.          

5) Giấc mơ tiên tri

Giấc mơ tiên tri có thể dự đoán về tương lai và đã có rất nhiều người nói rằng họ từng có những giấc mơ về tương lai diễn ra rất chính xác. Chẳng hạn như bi kịch về vụ đắm tàu Titanic, và cũng là một minh chứng về giác quan thứ 6 của con người.

Giấc mơ cũng không nằm trong quá trình nhận thức, vì thế nó cũng góp phần lý giải dù không có nguồn gốc kích thích nhưng ta vẫn cảm thấy nó quen thuộc.

4) Phân tán sự tập trung

Nghiên cứu chỉ ra rằng khi chúng ta tiếp nhận thông tin một cách mơ hồ, có thể thông qua Internet, TV, và các thiết bị phương tiện truyền thông xã hội khác. Mặc dù chưa từng chứng kiến cũng như trải qua, nhưng quá trình tiếp nhận của não bộ lại là một đoạn hồi ức. Nên khi bắt gặp một hoàn cảnh tương tự, đoạn thông tin ấy trở thành một đoạn hồi tưởng mơ hồ về kỷ niệm.

3) Hạch hạnh nhân

Hạch hạnh nhân là nơi xử lý các cảm xúc ở não bộ con người (thường là sự tức giận hay sợ hãi). Nguyên nhân của giả thuyết này là sự nhầm lẫn của não bộ về cảm xúc khi gặp phải một tình huống nào đó mà chúng ta cho là quen thuộc. Thay vì tiếp nhận thông tin và phân tích, não bộ lại kích thích hay nói cách khác là tác động lên hạch hạnh nhân. Nó làm phát sinh các phản ứng hoảng loạn hay các ký ức mơ hồ tri giác, cuối cùng dẫn đến sự đánh giá sai lệch về hoàn cảnh. Điều này còn có nghĩa là cảm xúc của chúng ta đang bị nhầm lẫn vì cách đưa thông tin xử lý sai lệch của não bộ.

2) Sự đầu thai

Lập luận này liên quan nhiều đến yếu tố tâm linh. Ở đây, giả thuyết khẳng định về sự luân hồi từ kiếp trước, và có cả những trường hợp cho thấy con người nhớ lại tất cả giai đoạn về kiếp trước của bản thân. Khi các khung cảnh quen thuộc bộc phát ra, thì có nghĩa kiếp trước sự việc đã từng diễn ra rồi. Tuy nhiên, suy luận này không có nhiều bằng chứng khoa học vì thế nó vẫn không được công nhận hoàn toàn. Nhưng nó vẫn là một trong những lý thuyết hấp dẫn giải thích ký ức ảo giác.

1) “Trục trặc” trong phân tích thực tại

Theo luận chứng của Einstein, ông cho rằng không hề tồn tại những điều như thời gian, nó chỉ là một sáng tạo của con người nhằm tạo ra một trật tự và kết cấu cho cuộc sống mà thôi. Và dựa theo lập luận này thì hiện tại và quá khứ đang cùng xảy ra, và các ký ức ảo giác chỉ là một trục trặc hoặc là một giai đoạn nghỉ ngơi của não bộ.

Mặc dù hiện tượng này đã được phát hiện từ lâu, nhưng để tìm ra lời giải đáp cũng như chứng cứ khoa học thì vẫn là một điều bí ẩn. Nhưng phải công nhận là những trải nghiệm “lẫn lộn” này thực sự lý thú đúng không nào?

Không chỉ hiện tượng Déjà vu mà còn rất nhiều các bí ẩn của não bộ vẫn chưa có lời giải, ta cùng tìm hiểu một vài hội chứng kỳ lạ của não qua clip sau nhé!

Đọc, cảm nhận và nhanh tay chia sẻ bài viết đến với tất cả mọi người để các hiện tượng khoa học này không gây tò mò cho não đi nào.